Kurs: Antička numizmatika (osn.)
U okviru predmeta: Antička numizmatika
Predavači

dr Jelena Cvijetić, docent

izborni kurs
Broj bodova: 4.00
Sadržaj kursa: Počeci kovanja novca (monete Male Azije), novac grčkih gradova i kolonija, kovanje makedonskoh kraljeva, varvarske imitacije kod Skordiska, novac južnojadranskih gradova i ilirskih vladara, rimski republikanski i imperijalni novac; ikonografija na novcu kao izraz političke, vojne i religiozne propagande Rimskog carstva; provincijska kovanja Gornje Mezije i Dakije; ostave sa teritorije Srbije povezane sa ratovima i varvarskim upadima (ostave iz perioda dačkih ratova; A.Pija i uspostavljanja druge linije limesa; M.Aurelija – trag upada Sarmata i Kostoboka; šest horizonata ostava iz 3. veka – nespokoj zbog varvarskih upada, uzurpatora vlasti i progona hrišćana; ostave u banatskom delu Barbarikuma – odraz ratova Konstancija II protiv Sarmata; ostave iz 80 tih godina 4. veka kao manifestacija gotskog razaranja i 40-ih godina 5. veka, kao mogućnost praćenja opsega hunskog pustošenja); monetarne reforme poznorimskog perioda; ranovizantijska monetarna delatnost.
Cilj izučavanja kursa: Student se upoznaje sa osnovama antičke numizmatike i važnosti novca kao pouzdanog izvora o istorijskim zbivanjima. Upoznaje se sa karakterom i značajem ostava rimskog novca u svetlu odrđenih istorijskih okolnosti,ratnih sukoba i unutrašnjih previranja.
Preduslovi za polaganje: položeni ispiti iz obaveznih kurseva Arheologija rimskog perioda i Arheologija rimskih provincija na Balkanu.
Oblici nastave: predavanja i praktičan rad sa numizmatičkim materijalom.
Plan kursa:
1. nedelja
predavanje - Počeci kovanja novca, novčani sistemi, mere, hronologija.
Literatura: Babelon, J. Antička numizmatika, Beograd 1970. Carson, R.A.G. Coins, Ancient, Mediaeval and Modern, vol I, Coins of Greece and Rome, London 1970.
2. nedelja
predavanje - Proces izrade novca u antičkim kovnicama (tehnike livenja i kovanja).
Literatura: Babelon, J. Antička numizmatika, Beograd 1970. Carson, R.A.G. Coins, Ancient, Mediaeval and Modern, vol I, Coins of Greece and Rome, London 1970.
3. nedelja
predavanje - Kovanje grčkih gradova i kolonija (Atina, Tasos, Tarent...)
Literatura: Carson, R.A.G. Coins, Ancient, Mediaeval and Modern, vol I, Coins of Greece and Rome, London 1970.
4. nedelja
predavanje - Novac grčkih kolonija na Jadranu i ilirsko kovanje.
Literatura: Popović, P. Novac Skordiska, novac i novčani promet na Centralnom Balkanu od IV do I veka pre n.e., Beograd/ Novi Sad 1987.
5. nedelja
predavanje - Novac makedonskih vladara i imitacije makedonskog novca kod Skordiska.
Literatura: Popović, P. Novac Skordiska, novac i novčani promet na Centralnom Balkanu od IV do I veka pre n.e., Beograd/ Novi Sad 1987.
6. nedelja
predavanje - Počeci rimskog novčarstva- novac Republike.
Literatura: Babelon, J. Antička numizmatika, Beograd 1970. Carson, R.A.G. Coins, Ancient, Mediaeval and Modern, vol I, Coins of Greece and Rome, London 1970.
7. nedelja
predavanje - Monetarna politika vladara ranog Principata.
Literatura: Babelon, J. Antička numizmatika, Beograd 1970. Carson, R.A.G. Coins, Ancient, Mediaeval and Modern, vol I, Coins of Greece and Rome, London 1970.
8. nedelja
predavanje - Kovanje i kontramarkiranje novca od Građanskih ratova do dinastije Antonina.
Literatura: Carson, R.A.G. Coins, Ancient, Mediaeval and Modern, vol I, Coins of Greece and Rome, London 1970. Mihailović, V. Nalaz rimskog bronzanog novca I v. iz Baba na Kosmaju, Numizmatičar 17, Beograd 1994.
9. nedelja
predavanje - Personifikacije na novcu tzv. pet dobrih careva.
Literatura: Babelon, J. Antička numizmatika, Beograd 1970. Carson, R.A.G. Coins, Ancient, Mediaeval and Modern, vol I, Coins of Greece and Rome, London 1970.
10. nedelja
predavanje - Monetarne reforme III veka i posrebreni bronzani novac.
Literatura: Drča, B. Novčani sistem kasnorimskog carstva 293-348, Beograd 2011: 105-206.
11. nedelja
predavanje - Provincijska kovanja Viminacijuma i Dakije.
Literatura: Borić-Brešković, B. Novac kolonije Viminacijuma u zbirci S.S. Dušanića, Beograd 1976.
12. nedelja
predavanje - Dioklecijanova monetarna politika i Edikt o maksimiziranju cena.
Literatura: Drča, B. Novčani sistem kasnorimskog carstva 293-348, Beograd 2011: 105-206.
13. nedelja
predavanje - Konstantinova monetarna reforma i religiozna propaganda putem prestava na novcu.
Literatura: Drča,B.Novčani sistem kasnorimskog carstva 293-348, Beograd 2011:105-206. Borić-Brešković,B.,Vojvoda,M.Ikonografija na novcu Konstantina Velikog u: Konstantin Veliki i Milanski edikt 313.Beograd 2013.
14. nedelja
predavanje - Pseudo-novac, medaljoni, kontornijati...
Literatura: Kos, P. Leksikon antičke numizmatike, Ljubljana 1997.
15. nedelja
- - kolokvijum
Literatura i izvori podataka:
Opsta obavezna Literatura
Babelon, J. Antička numizmatika, Beograd 1970.
Borić-Brešković, B. Novac kolonije Viminacijuma u zbirci S.S. Dušanića, Beograd 1976.
Carson, R.A.G. Coins, Ancient, Mediaeval and Modern, vol I, Coins of Greece and Rome, London 1970.
Drča, B. Novčani sistem kasnorimskog carstva 293-348, Beograd 2011: 105-206.
Mihailović, V. Nalaz rimskog bronzanog novca I v. iz Baba na Kosmaju, Numizmatičar 17, Beograd 1994.
Popović, P. Novac Skordiska, novac i novčani promet na Centralnom Balkanu od IV do I veka pre n.e., Beograd/ Novi Sad 1987.
Arsenijević, M. Periodi pohranjivanja ostava rimskog novca tokom III veka n.e. u Gornjoj Meziji, Glasnik SAD 20, Beograd 2004: 225-234.
Opsta dopunska Literatura
Crnobrnja, N. Ostava rimskog novca iz Svetozareva. Valerijan-Dioklecijan, Svetozarevo 1987.
Kos, P. Leksikon antičke numizmatike, Ljubljana 1997.
Mattingly, H. Roman Coins from the Earliest Times to the fall of the Western Empire, London 1960.
Sear, D. Greek Coins and Their values, vol. I-II, London 1978.
Vasić, M. R. Trouvaaille des monnaies de bronze de IV et V siécle en municipe Horeum Margi, Beograd 1990.
Vasić, M. R. Ostava iz Jablanice (Kupci), Starinar, N.S. XVIII, Beograd 1967:63-82.
Vasić, M.R. Ostava srebrnog novca iz Velikog Crniljeva, Beograd 2004.
Ivanišević, V. Dva nalaza rimskog bronzanog novca IV veka sa Beogradske tvrđave, Numizmatičar 6, Beograd 1983: 77-98.