Kurs: Sociologija politike (osn.)
U okviru predmeta: Sociologija politike
Predavači

dr Jovo Bakić, vanredni profesor

Nemanja Kostić , asistent

obavezni kurs
Broj bodova: 6.00
Sadržaj kursa: Upoznavanje sa(1)glavnim savremenim sociološkim pristupima proučavanju politike, (2) pojmovima i teorijama za iztraživanje istorijskih i aktuelnih političkih pokreta, partija i ideologija, političke kulture i organizacije vlasti, (3) metodama proučavanja politike. Klasično, moderno i postmoderno shvatanje politike. Posebno se pažnja posvećuje raznovrsnim strujama u misli o politici krajem 20. veka nakon nestanka hladnog rata i prodora globalizacije. Uporedno istraživanje režima nepodeljene vlasti: evolucija, domašaj i granice teorija o autoritarnoj modernizaciji i totalitarizmu. Tito i politička kultura jugoslovenskog socijalizma. Različita tumačenja sloma SSSR-a. i Jugoslavije. Dominantni obrasci i vrednosti poslesocijalističke političke kulture. Odnos misli o politici i ideologiji na početku 21. veka: novi oblici antitotalitarizma, antikomunizma, antifašizma, u anti-antifašizma, ideologije globalizma i antiglobalizma u poslefordističkom kapitalizmu.
Cilj izučavanja kursa: Suočavanje različitih teorijskih pristupa politici i procenjivanje njihovih domašaja, komplementarnosti i inkluzivnosti. Globalizacija, etnički duh vremena, prevladavanje prošlosti i revizija istorije u poslehladnoratovskoj misli o politici.
App.preduslovi_za_polaganje: Položiti:Uvod u sociologiju 1 i 2;Savremene sociološke teorije;Opšta istorija 19. i 20. veka;Socijalna istorija-Evropa i Balkan u 19. i 20. veku;Istorija ekonomske misli;Metodologija1;Osnovi ekonomije
Oblici nastave: Predavanja i seminari. Interaktivna nastava.
Plan kursa:
1. nedelja
seminar - Diktatura, tiranija i despotizam: istorijski sadržaj i aktuelnost pojmova
Raspravlja se o oblicima lične vlasti na osnovu studija Todora Kuljića, Beringtona Mura i LJubomira Tadića. Posebna pažnja posvećuje se teorijskom određenju pojmova i razlici koja postoji u teorijskom određenju i ideološkoj upotrebi u svakodnevnom političkom životu.
2. nedelja
seminar - Liberalizam i konzervatizam
Raspravlja se o sadržaju pojmova liberalizam i konzervatizam i o odlikama ovih dveju ideologija, kao i istorijskoj i savremenoj razlici između konzervativaca i liberala, te konzervativnih i liberalnih stranaka. Rasprava se vodi na osnovu pročitanih radova LJubomira Tadića i Miše Đurkovića.
3. nedelja
seminar - Fašizam: razvijeni i savremeni
Raspravlja se o fašizmu između dva svetska rata i o desnom radikalizmu nakon 2. svetskog rata, i posebno nakon kraja Hladnog rata. Uviđaju se razlike između desnog radikalizma i konzervatizma, liberalizma i različitih socijalističkih struja. Raspravlja se o evropskoj, američkoj i srpskoj krajnjoj desnici. Rasprava se vodi na osnovu pročitanih studija Todora Kuljića i Jova Bakića.
4. nedelja
seminar - Teorije o totalitarizmu: razvijene i savremene verzije
Raspravlja se o teorijama o totalitarizmu, njihovoj teorijskoj vrednosti i ideološkoj svrsi. Uviđaju se saznajno vredni doprinosi i društveno-integrativni sadržaji teorija o totalitarizmu. Rasprava se vodi na osnovu pročitanih studija Todora Kuljića.
5. nedelja
seminar - Socijalizam: autoritarna modernizacija i harizma razuma
Rasprava se vodi na osnovu pročitanih delova studija Erika Hobzbauma i Todora Kuljića. Porede se mane i dostignuća socijalizma iz perspektive dugog trajanja. Analiziraju se modernizacijski doprinosi socijalizma i nedostaci.
6. nedelja
seminar - Privatni život u socijalizmu: položaj žene, moda i uloga medija
Raspravlja se o rodnom aspektu socijalizma i poredi se položaj žene u socijalističkim, predsocijalističkim i postsocijalističkim društvima. Rasprava se vodi na osnovu studije Milana Ristovića.
7. nedelja
seminar - Disidenti
Raspravlja se o društvenom položaju i ulozi disidenata u socijalističkim društvima uopšte i posebno u Jugoslaviji. NJihovoj funkciji prilazi se višestrano i višeslojno. Rasprava se vodi na osnovu studija Mire Bogdanović i Pavla Raka.
8. nedelja
seminar - Konvertiti
Raspravlja se o pojmu konvertit i njegovoj primeni na društvenu pojavu masovnog ideološkog preobraćanja koja je usledila krajem Hladnog rata u postsocijalističkim društvima, a naročito u društvu Srbije. Predložak za raspravu predstavlja studija Todora Kuljića.
9. nedelja
seminar - Balkan kao metafora
Raspravlja se o osnovnim odlikama balkanističkog diskursa na Zapadu povodom rata u bivšoj Jugoslaviji. Uviđaju se ideološke funkcije koje balkanizam obavlja u društvima Zapada. Predložak za diskusiju predstavlja studija Milice Bakić Hejden.
10. nedelja
seminar - Tumačenja sloma SFRJ
Raspravlja se o različitim tumačenjima i objašnjenjima sloma SFRJ. Razlikuje se saznajna od društveno-integrativne funkcije pojedinih teorija. Predložak za raspravu predstavlja deo iz studije Dejana Jovića.
11. nedelja
seminar - Tumačenja NATO agresije na SRJ 1999. godine
Raspravlja se o uzrocima i povodima, kao i ideološkim pravdanjima i kritikama agresije NATO saveza na SRJ. Rasprava se vodi na bazi pročitanih studija Čomskog, Habermasa i Konrada.
12. nedelja
seminar - Istočna Evropa kao periferija EU
Raspravlja se o nejednakom statusu i perifernom položaju društava Istočne Evrope u okviru EU. Predložak za raspravu predstavlja studija Hanesa Hofbauera.
Literatura i izvori podataka:
Opsta obavezna Literatura
Bakić Jovo (2004). Ideologije jugoslovenstva između srpskog i hrvatskog nacionalizma, 1918-1941. Zrenjanin: Narodna gradska biblioteka "Žarko Zrenjanin".
Bakić Hejden Milica (2006). Varijacije na temu "Balkan". Beograd: IFDT.
Bogdanović Mira (2008). Disidenti Druge Jugoslavije. Elektronska verzija.
Đurković Miša (2008). Konzervatizam i konzervativne stranke. Beograd: Službeni glasnik.
Jović Dejan (2003). Jugoslavija - država koja je odumrla. Zagreb: Prometej.
Kuljić Todor (1983). Teorije o totalitarizmu. Beograd: ICC SSO.
Kuljić Todor (1987). Fašizam. Beograd: Nolit.
Kuljić Todor (1994). Oblici lične vlasti. Beograd: Institut za političke studije.
Kuljić Todor (2002). Prevladavanje prošlosti. Beograd: Helsinški odbor za ljudska prava.
Kuljić Todor (2005). Tito. Zrenjanin: Gradska narodna biblioteka Zrenjanin.
Kuljić Todor (2008). Poslesocijalistički antikomunizam. Niš.
Mur Berington (2001). Društveni koreni diktature i demokratije. Beograd. "Filip Višnjić".
Rak Pavle. Disidenti - kultura i politika. Beograd: Republika.
Ristović Milan (2007). Privatni život kod Srba u 20. veku. Beograd: Klio.
Tadić LJubomir (1972). Tradicija i revolucija. Beograd: Srpska književna zadruga.
Tadić LJubomir (1996). Politikološki leksikon. Beograd: Zavod za izdavanje udžbenika.
Hobzbaum Erik (2002). Doba ekstrema. Beograd: Dereta.
Hofbauer Hanes (2004). Proširenje EU na istok. Beograd: "Filip Višnjić".
Opsta dopunska Literatura
Bajford Jovan (2005). Potiskivanje i poricanje antisemitizma. Beograd: Helsinški odbor za ljudska prava.
Bakić Jovo (2007). Radikalne ideološko-političke krajnosti savremene Srbije.
Bal Fransis (1997). Moć medija. Beograd: Klio.
Bogdanović Marija, Mimica Aljoša (2008). Sociološki rečnik. Beograd: Zavod za izdavanje udžbenika.
Kuljić Todor (u štampi). Antifašizam i anti-antifašizam.
Manhajm Karl (1968). Ideologija i utopija. Beograd: Nolit.
Tadić LJubomir (1988). Nauka o politici. Beograd: Rad.