|
Kurs: Uvod u istoriju umetnosti II (osn.) U okviru predmeta: Uvod u istoriju umetnosti II Predavači dr Branislav Todić, redovni profesor u penziji dr Zoran Rakić, vanredni profesor obavezni kurs Broj bodova: 10.00 Sadržaj kursa: Program predmeta je tematski i podeljen je u nekoliko celina. U prvoj celini se razmatraju teorijske osnove arhitekture, njene osnovne zakonitosti, elementi oblikovanja i građevinski materijali. Druga obuhvata pojam i podelu skulptura, skulptorske materijale i tehnike kao i elemente likovnog izražavanja u skulpturi. Zasebna celina posveđena je crtežu i slikarstvu – opštim pojmovima, crtačkim i slikarskim tehnikama i materijalima, potom motivima i temama u slikarstvu. Najobimnija celina bavi se izučavanjem istorijskog razvitka istorije umetnosti kao nauke od antičkih vremena do danas. U okviru ove celine obuhvaćen je i pregled razvitka istorije umetnosti i likovne kritike u Srbiji od druge polovine XVIII stoleća do današnjih dana. Cilj izučavanja kursa: Cilj predmeta je da studenti steknu osnovna znanja o teorijskim osnovama arhitekture, skulpture i slikarstva, njihovim osnovnim zakonitostima, elementima likovnog izražavanja, tehnikama, motivima i temama kao i o istorijskom razvitku istorije umetnosti k App.preduslovi_za_polaganje: Pohađanje nastave regulisano je statutom Fakulteta Oblici nastave:
Nastava se izvodi tokom dva semestra, u okviru predavanja i vežbi, uključujući i rad na terenu. Plan kursa: 1. nedelja predavanje - Osnova, presek i plan građevine. Tipovi sakralnih građevina. Osnova, presek i plan građevine. Tipovi sakralnih građevina: jednobrodna crkva, bazilika, rotonda, trikonhos, crkva u obliku slobodnog i upisanog krsta. 2. nedelja predavanje - Osnovni arhitektonski elementi. Osnovni arhitektonski elementi: stub, stubac, pilaster, arhitrav, kolonada, luk, arkada, koloneta, luneta, timpanon, vrste prozorskih otvora, portal, obrada i ukrašavanje fasada, kordonski i krovni venac, konzola, lizena, kontrafori, konstrukcija i vrste svoda, konstrukcija i delovi kupole; trompe i pandantifi. 3. nedelja predavanje - Delovi hrišćanskog hrama i njihova bogoslužbena namena. Delovi hrišćanskog hrama i njihova bogoslužbena namena. Oltar, protezis i đakonikon, naos, narteks, eksonarteks, paraklis. 4. nedelja predavanje - Osnove arhitekture antičke Grčke i Rima. - 5. nedelja predavanje - Vladarske insignije i odeća. Vladarske insignije (kruna, žezlo, akakija) i odeća (divitision, loros, ogrlica, peribrahion, epimanike). 6. nedelja predavanje - Hrišćanska ikonografija - uvodno predavanje. Sveto pismo kao izvor. Hrišćanska ikonografija – pojam, metodologija i istorijat ikonografskih istraživanja. Osnovni izvori za proučavanje istočnohrišćanske ikonografije: Sveto pismo. 7. nedelja predavanje - Osnovni izvori za proučavanje istočnohrišćanske ikonografije. Osnovni izvori za proučavanje istočnohrišćanske ikonografije: hagiografije, apokrifni spisi, crkvena poezija, liturgički i didaktično-mistični spisi. 8. nedelja predavanje - Tipovi Bogorodice i Hrista. - 9. nedelja predavanje - Ciklus Velikih praznika. - 10. nedelja predavanje - Ciklus Stradanja Hristovih. - 11. nedelja predavanje - Ciklus Čuda Hristovih. Ciklus Parabola Hristovih. - 12. nedelja predavanje - Ciklus Hristovih posmrtnih javljanja. - 13. nedelja predavanje - Ciklus Bogorodice. Ciklus Jovana Preteče. - 14. nedelja predavanje - Ciklus Sv. Nikole. Ciklus Sv. Đorđa. - 15. nedelja predavanje - Ciklus Vaseljenskih sabora. Starozavetne teme u istočnohrišćanskoj ikonografiji - 16. nedelja predavanje - Strašni sud i Apokalipsa. - 17. nedelja predavanje - Slikana dekoracija u istočnohrišćanskom hramu Erminije. Sistem slikane dekoracije u istočnohrišćanskom hramu. Slikana dekoracija kupole. Slikana dekoracija oltarskog prostora. 18. nedelja predavanje - Raspored živopisa u naosu i priprati. - 19. nedelja predavanje - Osnovni izvori za izučavanje ikonografije zapadnohrišćanske umetnosti Osnovni izvori za izučavanje ikonografije zapadnohrišćanske umetnosti: Zlatna legenda, Razmišljanja o životu Hrista, Veliko ogledalo, Ars moriendi. 20. nedelja predavanje - Ciklus Stvaranja sveta. Starozavetne teme u zapadnohrišćanskoj umetnosti. - 21. nedelja predavanje - Predstave svetitelja u zapadnohrišćanskoj ikonografiji. - 22. nedelja predavanje - Predstave svetiteljki u zapadnohrišćanskoj ikonografiji. - 23. nedelja predavanje - Bogoslužbena odeća đakona, sveštenika i episkopa. - 24. nedelja predavanje - Bogoslužbeni predmeti i bogoslužbene knjige Bogoslužbeni predmeti (putir, patena, zvezdica, aer, plaštanica itd.) i bogoslužbene knjige (jevanđelje, apostol, psaltir, služabnik, oktoih, triod i dr).
Literatura i izvori podataka: Opsta obavezna Literatura D. Srejović-A. Cermanović-Kuzmanović, Rečnik grčke i rimske mitologije, Beograd 1979 (prvo izdanje), (Afrodita, Ahilej, Amazonke, Apolon, Arej, Argonauti, Arijadna, Artemida, A Grupa autora, Leksikon ikonografije, liturgike i simbolike zapadnog hrišćanstva, Zagreb 1979. (samo pojedine odrednice) A. Deroko, Monumentalna i dekorativna arhitektuta u srednjovekovnoj Srbiji, Beograd 1953 (28-37, 330-333), 1962 (drugo izdanje) (23-32, 271-273), 1985 (treće izdanje) (23-32, 281-283). D. Bogdanović, Stara srpska biblioteka, Letopis Matice srpske knj. 408, sv. 5-6, Novi Sad 1971, 405-431, 588-620 (postoji i separat), preštampano u: D. Bogdanović, Studije iz srpske srednjovekovne knjiže Isto, (Hefest, Hektor, Helena, Hera, Herakle, Hermes, Kentauri, Kiklopi, Laokont, Leda, Marsija, Medeja, Muze, Narcis, Nika, Nimfe, Nioba, Odisej, Orfej, Paris, Patroklo, Persefona, Persej, Pigmalion, Isto, (Tesej, Zevs) L. Mirković, Pravoslavna liturgika I, Beograd 19652, 19823, 115-135. Sveto pismo (Prva knjiga Mojsijeva i jedno jevanđelje po izboru). Opsta dopunska Literatura T. H. Carpenter, Art and Myth in Ancient Greece, London 1994. |
