|
Kurs: Antropologija roda i srodstva (osn.) U okviru predmeta: Antropologija roda i srodstva Predavači dr Zorica Ivanović, docent obavezni kurs Broj bodova: 6.00 Sadržaj kursa: Već gotovo vek i po istraživanje srodstva zauzima jedno od centralnih mesta u antropološkim istraživanjima. Istorija antropološke misli o srodstvu otkriva teorijske i epistemološke pomake koji su uočljivi osobito od sedamdesetih godina dvadesetog veka. Rezultat ovih promena jeste redefinisanje domena i područja istraživanja i preispitivanju osnovnih principa, pojmova i koncepata u kontekstu novih orijentacija i saznanja. U procesu kritičkih promišljanja teorijskih i analitičkih kategorija i vrednosti discipline problematika rodnih (gender) odnosa, tela i seksualnosti dolazi u centar istraživanja srodstva.
Cilj izučavanja kursa: Upoznavanje sa osnovnim teorijskim i metodološkim pitanjima, pristupima i rezultatima antropološkog izučavanja srodstva, braka, rodnih odnosa i seksualnosti, kao i sa različitim kulturnim konceptualizacijama ovih odnosa. Preduslovi za polaganje: Nema posebnih preduslova. Oblici nastave:
Nastava će se odvijati kroz predavanja, vežbe i seminarske diskusije. Plan kursa: 1. nedelja predavanje - O razvoju srodstva i srodničkog sistema kod ljudi - 2. nedelja predavanje - Kako je sve počelo: Morgan i invencija srodstva - 3. nedelja predavanje - Periodizacija četiri velike epohe u studijama srodstva:pojmovi,koncepti,problemi - 3. nedelja vežbe - Periodizacija četiri velike epohe u studijama srodstva; pojmovi, koncepti,probl. - 4. nedelja - - Ko su naši rođaci: politika genealogija i konstrukcija socijalnog sećanja - 5. nedelja predavanje - Koncept srodstva i rodnih odnosa u teoriji o grupama porekla/ filijacije - 5. nedelja vežbe - Koncept srodstva i rodnih odnosa u teoriji o grupama porekla/ filijacije - 6. nedelja predavanje - Patrilinearno poreklo i rodni odnosi - 6. nedelja vežbe - Patrilinearno poreklo i rodni odnosi - 7. nedelja predavanje - O izučavanju srodstva na Balkanu - 7. nedelja vežbe - O izučavanju srodstva na Balkanu - 8. nedelja predavanje - Matrilinearni sist. porekla; sist. dvostrukog, bilinearnog i kognatskog porekla - 8. nedelja vežbe - Matrilinearni sist. porekla; sistemi dvostrukog, bilinearnog i kognatskog porekl - 9. nedelja predavanje - Ka kritici teorije o grupama porekla i univerzalističkog koncepta patrijarhata - 9. nedelja vežbe - Ka kritici teorije o grupama porekla i univerzalističkog koncepta patrijarhata - 10. nedelja predavanje - Teorija bračnih saveza – razmena žena kao društveni ugovor - 10. nedelja vežbe - Teorija bračnih saveza – razmena žena kao društveni ugovor - 11. nedelja predavanje - Elementarni, polukompleksni i kompleksni srodnički sistemi - 12. nedelja predavanje - Društvo bez očeva i muževa – osporavanje teorije bračnih saveza - 13. nedelja - - Terenska istraživanja - 14. nedelja - - Terenska istraživanja - 15. nedelja - - Terenska istraživanja - 16. nedelja predavanje - Hrišćanstvo kao element transformacije srodstva u (zapadnoj) Evropi - 16. nedelja vežbe - Hrišćanstvo kao element transformacije srodstva u (zapadnoj) Evropi - 17. nedelja predavanje - Ekonomija srodstva - od bračnih pravila do bračnih strategija - 17. nedelja vežbe - Ekonomija srodstva - od bračnih pravila do bračnih strategija - 18. nedelja - - Kolokvijum - 19. nedelja predavanje - Srodstvo i porodica između ideologije i ekonomije - 19. nedelja vežbe - Srodstvo i porodica između ideologije i ekonomije - 20. nedelja predavanje - Srodstvo kao simbolički sistem - kritika naturalizama u studijama srodstva - 21. nedelja predavanje - Srodstvo, rodni odnosi i "činjenice" biološke reprodukcije - 21. nedelja vežbe - Srodstvo, rodni odnosi i "činjenice biološke reprodukcije" - 22. nedelja vežbe - Srodstvo, telo, seksualnost - 22. nedelja vežbe - Srodstvo, telo, seksualnost - 23. nedelja predavanje - Savremena tumačenja zabrane incesta - 23. nedelja vežbe - Savremena tumačenja zabrane incesta - 24. nedelja predavanje - Srodsto i nove reproduktivne tehnologije – problemi identiteta i etički problemi - 24. nedelja vežbe - Srodsto i nove reproduktivne tehnologije – problemi identiteta i etički problemi - 25. nedelja predavanje - Novi oblici porodice i novi koncepti srodstva - 25. nedelja vežbe - Novi oblici porodice i novi koncepti srodstva - 26. nedelja predavanje - Novi oblici porodice i novi koncepti srodstva - 26. nedelja vežbe - Novi oblici pšorodice i novi koncepti srodstva - 27. nedelja - - Incest i nasilje u porodici - 28. nedelja - - Sistematizacija gradiva - 29. nedelja predavanje - Sistematizacija gradiva - 30. nedelja - - Ispit -
Literatura i izvori podataka: Opsta obavezna Literatura 1. A. Bolyantz, Musing on Matrilyny: Understanding and Social Relations among the Sursurunga of New Ireland, u: M. J. Maynes, A. Waltner, B. Soland, U. Strasser, Gender, Kinship, Power. A Comparative 1. A. Perdoso de Lima, Is blood ticker than economic interest in familial enterprises? u: P. P. Schweitzer (ed.), Dividends of Kinhip. Meanings and Uses of Social Relatedness, Routledge, London and N 1. A. Kuper, Lineage Theory : A Critical Retrospect, u: R. Parkin with L. Stone (eds.),
Kinship and Family. An Anthropological Reader, Blackwell Publishing Ltd., Oxford, 2004, 79-93
1. C. P. Hayden, Gender, Genetics, and Generation : Reformulation Biology in Lesbian Kinship, u: R. Parkin with L. Stone (eds.), Kinship and Family. An Anthropological Reader, Blackwell Publishing Lt 1. Edmund R. Leach, Virgin Birth, Proceedings of the Royal Anthropological Institute of Great Britain and Irland, 1966, 39-49
2. Z. Ivanović, Na koga liče deca? Srodstvo kod Srba i principi percepcij 1. L. Stone, Kinship and Gender. An Introduction, Westiew Press, Oxford, 1997, 69-84 1. M. Miterauer, Kad je Adam kopao a Eva prela: Istorijsko antropološki ogledi iz prošlosti evropske porodice, Udruženje za društvenu istoriju, Beograd, 2001, 2001, 71-85
2. J. Goody, Inheritance, Pr 1. W. H. Rivers, A genealogical method of collecting social and vital statistics, Journal of the Royal Anthropological Institute, Vol. 30, 1900, 74-82 1. B. Denić, Spol i moć na Balkanu, Etnološki pregled 22, Beograd, 1986, 83-98
2. K. Kazer, Porodica i srodstvo na Balkanu. Analiza jedne kulture koja nestaje, Udruženje za društvenu istoriju, Beograd 1. Ž. Papić, Novija feministička kritika patrijarhata: relativizacija univerzalizma, Sociologija, br. 1, 1993, 107-120
Z. Ivanović, Na koga liče deca? Srodstvo kod Srba i principi percepcije sličnost 1. Ž. Papić, Polnost i kultura, XX vek, Beograd, 1997, 182-193; 260-291
3. E. Lič, Klod Levi-Stros, Prosveta, Biblioteka XX vek, Beograd, 1982, 115-136
1. Z. Ivanović, “Antropologija žene” i pitanje rodnih odnosa u izmenjenom diskursu antropologije, u: Ž. Papić, L. Sklevicky (ur.), Antropologija žene, Drugo izdanje, XX vek, Beograd, 2003, 381-435
1. M. Godelije, Ubistvo oca ili žrtvovanje seksualnosti? Pretpostavke o osnovama socijalne veze (u štampi; tekst u rukopisu, biblioteka Odeljenja za etn. i antr.)
2. F. Eritije, Postoji li diferencijaln 1. M. Godelije, Ubistvo oca ili žrtvovanje seksualnosti? Pretpostavke o osnovama socijalne veze, Treći program br. 119 - 12, Beograd 2003, 285 - 312. 1. P. Burdije, Nacrt za jenu teoriju prakse. Tri studije o kabilskoj etnologiji, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1999, 63-115
1. DŽ. M. Goslinga-Roj, Granice tela, fikcija ženskog ja. Etnografski pogled na moć, feminizam i reproduktivne tehnologije, Kultura, br.105/106, Beograd, 2003, 183-209
2. S. M. Kahn, Eggs and Wombs: 3. L. Stone, Has the World Turned? Kinship and Family in the Contemporary, American Soap Opera, u : R. Parkin with L. Stone (eds.), Kinship and Family. An Anthropological Reader, Blackwell Publishing 3. A. Vuletić, Porodica u Srbiji sredinom 19. veka, Istorijski institut, Beograd, 2002, 39-60; 153-156
4. Z. Ivanović, Na koga liče deca? Srodstvo kod Srba i principi percepcije sličnosti među srodni L. Akesson, Bound by blood? New Meanings of Kinship and Individuality in Discourse of Genetic Counseling, L. Stone (ed.), New Directions in Anthropological Kinship, 2001. S. Junko Yanagisako, J. Fishburne Collier, eds, Gender and Kinship, Essays Toward a Unified Analysis, 1987, 14 - 50. Opsta dopunska Literatura 1. M. Bloch, Descent and Sources of Contradiction in Representations of Woman and Kinship, u : J. Fishburne Collier and S. Yanagisako (eds.), Gender and Kinship, Essays toward a Unified Analysis, St 1. D. Jacobson, J. H. Liem, R. S. Weiss, Parenting from Separate Households: A Cultural Perspective, u: L. Stone (ed.), New Directions in Anthropological of Kinship, Rowman and Littlefield Publichers, 1. D. M. Schneider, What is Kinship All About, u: P. Reining (ed.), Kinship Studies in the Morgan Centennial Year, The Anthropological Society of Washington, 1972, 32-63
2. H. W. Scheffler, Sexism an 1. G. Duby, Vitez, žena svećenik, Logos, Split, 1987
2. G. Duby, Love and Marriage in the Middle Ages, Polity Press, 1994
3. J. Goody, The developement of the family and marriage in Europ 1. J. B. White, Kinship, reciprocity and the world market, u: P. P. Schweitzer (ed.), Dividends of Kinhip. Meanings and Uses of Social Relatedness, Routledge, London and New York, 2000, 124-148
2. C. 1. S. Lundin, The Threatened Sperm: Parenthood in the Age of Biomedicine, u: L. Stone (ed.), New Directions in Anthropological of Kinship, Rowman and Littlefield Publichers, New York, Oxford, 2001, 12 1. Z. Mršević, Incest između mita i stvarnosti. Kriminološka studija seksualnog zlostavljanja dece, Institut za kriminološka i sociološka istraživanja, Beograd, 1997 1. F. Eritje, Dve sestre i njihova mati. Antropologija incesta, Biblioteka XX vek, Beograd, 2003. 3. H. Ragoné, Surogate Motherhood and American Kinship, u : R. Parkin with L. Stone (eds.), Kinship and Family. An Anthropological Reader, Blackwell Publishing Ltd., Oxford, 2004, 342-360
C. Hua, A Society without Fathers or Husbends. The Na of China, Zone Books, New York, 2001 T. R.Trautmann, Lewis Henry Morgan and the Invention of Kinship, University of California Press, Berkeley, 1987, 231-265 |
