|
Kurs: Etnološke i antropološke teorije (osn.) U okviru predmeta: Etnološke i antropološke teorije Predavači dr Ivana Stojčetović, docent obavezni kurs Broj bodova: 6.00 Sadržaj kursa: Određenja etnoloških i antropoloških paradigmi, perspektiva, teorija i škola
Pristupi tumačenju istorije etnologije i antropologije
Orijentacije, škole, paradigme
Naučne biografije vodećih predstavnika glavnih pravaca u istoriji etnoloških i antropoloških teorija i metoda na opštem planu.
Cilj izučavanja kursa: Glavni cilj predmeta je da student stekne potrebna znanja o istoriji antropologije i etnologije i njihovih teorijskih paradigmi. App.preduslovi_za_polaganje: Nema preduslova za pohađanje nastave na ovom predmetu. Oblici nastave:
Nastava se održava u vidu predavanja, seminara i vežbi. Plan kursa: 1. nedelja predavanje - Terminološka i pojmovna određenja Teorija, paradigma, perspektiva. Pristupi u tumačenju istorije etnologije/antropologije i antropoloških teorija. Načini pisanja disciplinarne istorije (na primerima – Hač, Mur, Eplbaum, Barnard, Eriksen i Nilsen, Kuper). 1. nedelja vežbe - Upoznavanje studenata sa načinom rada na vežbama 2. nedelja predavanje - Dominantne teorijske perspektive od sredine 20. veka Strukturalizam u Francuskoj i Britaniji. K. Levi-Stros: teorija i strukturalna analiza mitova, primitivnih klasifikacija i divlje misli. Recepcija u britanskoj socijalnoj antropologiji - R. Nidem, E. Lič. 2. nedelja vežbe - K. Levi-Stros i E. Lič Tekstovi za čitanje i diskusiju na času
E. Lič, "Ljudska životinja i njeni simboli", Struktura mita, u: Kultura i komunikacija, 43-64, 65-100.
Bojan Žikić, "Ličova antropologija", u: Antropologija Edmunda Liča, 31-111, 113-120. 3. nedelja predavanje - Etnonauka, etnografija komunikacije i kognitivna antropologija Određenje termina i pojmova - etnonauka i "nova etnografija", etnografija komunikacije, komponencijalna analiza. Područja primene. 3. nedelja vežbe - Kognitivni pristupi Del Hajmz, Etnografija komunikacije, XX vek, Beograd 1980.
From relativism to cognitive science, Barnard, History and Theory in Anthropology, 99-119.
Michael H. Agar, Whatever Happened to Cognitive Anthropology: A Partial Review, u: Applebaum, Perspectives in Cultural Anthropology, 425-433.
William C. Sturtevant, Studies in Ethnoscience, American Anthropologist, New Series, Vol. 66, No. 3, Part 2: Transcultural Studies in Cognition (Jun., 1964), pp. 99-131.
4. nedelja predavanje - Simbolička i interpretativna antropologija Teorijski pristupi i "škole" u SAD i Velikoj Britaniji. 4. nedelja vežbe - Pristupi Gerca, Tarnera i dr. Literatura za čitanje i diskusiju
K. Gerc, Podroban opis: ka interpretativnoj teoriji kulture; u: Tumačenje kultura, 1, 9-46; Duboka igra: beleške o balinežanskoj borbi petlova, u: Tumačenje kultura, 2, 221-281.
Frank A. Dubinskas, Leaders and Followers: Cultural Pattern and Political Symbolism in Yugoslavia, u: Applebaum, Perspectives in Cultural Anthropology, 513-519.
V. W. Turner, Symbols in African Ritual, u Applebaum, Perspectives in Cultural Anthropology, 488-501.
5. nedelja predavanje - Simbolička i interpretativna antropologija Pristupi u evropskoj antropologiji, britanskoj i francuskoj. Simbolički pristup etnicitetu Fredrika Barta. 5. nedelja vežbe - Pristup M. Daglas M. Daglas, Čisto i opasno: analiza pojmova prljavštine i tabua;
Prirodni simboli: istraživanje o kosmologiji;
Kako institucije misle, B92, Beograd, 2001.
6. nedelja predavanje - Marksistička antropologija Francuski i britanski strukturo-marksizam (K. Mejasu, M. Godelije, P. Vorsli, M. Bloh, DŽ. Fridman). Strukturalno tumačenje klasičnog marksizma
u filozofskoj i ekonomskoj literaturi. Marksistička ekonomska antropologija.
6. nedelja vežbe - Teme za diskusiju Koncepti determinacija i dominacija; teorija nivoa/instanci ili hijerarhija funkcija društvenih odnosa/ustanova, infrastruktura i superstruktura; srodstvo kao dominantan odnos u primitivnim i tradicijskim društvima?
M. Godelier, Marksizam i antropologija (1 deo: poglavlja 1, 2, 3.)
M. Godelier, ''Baze, društva i istorija'', 13-27.
7. nedelja predavanje - Marksizam u američkoj antropologiji Politička ekonomija i teorija svetskog sistema u američkoj antropologiji (E. Volf, S. Minc, M. Salins i dr). 7. nedelja vežbe - Struje pod uticajem marksizma Bridget O' Laughlin, „Marxist Approaches in Anthropology“, Annual Review of Anthropology, Vol. 4 (1975): 341-370.
Marcus i Fischer, Antropologija kao kritika kulture, (4. Uzimanje u obzir političke ekonomije svjetske povijesti: spoznatljive zajednice u obuhvatnijim sustavima), 95-130.
8. nedelja predavanje - Drugi trendovi Događaji i trendovi u 1970-im i 1980-im: etnicitet, feminizam, teorija prakse. Feministička perspektiva i refleksivizacija terenskog rada.Antropologija žene i antropologija roda. 8. nedelja vežbe - Feminizam i refleksivnost u terenskom radu Tekstovi za čitanje i diskusiju (po izboru)
Ž. Papić, L. Sklevicky, Antropologija žene; pogovor Z. Ivanović. Šeri Ortner, Žena spram muškarca kao priroda spram kulture?
Dž. Bemberdžer, Mit o matrijarhatu: zašto u primitivnom društvu vladaju muškarci?
9. nedelja predavanje - Teorija prakse Pristupi Pjera Burdijea i Šeri Ortner. 9. nedelja vežbe - Teoretičari prakse Glavni analitički koncepti: praksa, praxis, delovanje, interakcija, akter, pojedinac, subjekt, self, itd.
Sherry B. Ortner, Theory in Anthropology Since the Sixties, 144-157.
Pjer Burdije, Nacrt za jednu teoriju prakse: Tri studije o kabilskoj etnologiji, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd 1999, 139-220.
10. nedelja predavanje - Značajni krizni događaji i polemike u disciplini Kriza etnografskog realizma - Debata o Samoi (Friman vs. Mid). "Demon" sociobiologije i njegove antropološke kritike.
10. nedelja vežbe - Polemika o Samoi Milenkovićeva redeskripcija polemike i interpretacija sa metodološkog aspekta
M. Milenković, Problem etnografski stvarnog: Polemika o Samoi u krizi etnografskog realizma, Srpski genealoški centar, Beograd 2003, 88-157. 11. nedelja predavanje - Kraj kolonijalizma i modernizma? Postkolonijalna situacija antropologije: kritike kolonijalnog nasleđa britanske socijalne antropologije. Uticaj postkolonijalne teorije u književnoj teoriji i istoriji (E. Said). 11. nedelja vežbe - Postkolonijalni kritički diskursi T. Asad, ed., Anthropology and the Colonial Encounter, New York, Humanities Press, [1973]1998, 9-19; 24-38, 41-69, 72-100, 104-118.
E. V. Said, Orijentalizam, Biblioteka XX vek, Beograd, 2000.
12. nedelja predavanje - Preispitivanja tradicionalnih pristupa u antropologiji Poststrukturalna situacija antropologije. Kritike formalizma, pozitivizma i esencijalizma funkcionalizma i strukturalizma.
Uticaj poststrukturalizma i teorija dekonstrukcije na antropološku teoriju. Trend postmodernizacije u američkoj kulturnoj antropologiji. Refleksivni i tekstualno orijentisani interpretativni pristupi.
12. nedelja vežbe - Kriza reprezentacije Barnard, History and Theory in Anthropology, (Poststructuralist, feminists, and (other) mavericks), 139-157.
K. Hastrup, The Post-Structuralist Position of Social Anthropology, u: E. Schwimmer, (ed.), The Yearbook of Symbolic Anthropology, I, Montreal 1978, 123-147.
"Kriza prikazivanja u humanističkim znanostima", u: G. E. Marcus i Michael M. J. Fischer, Antropologija kao kritika kulture: eksperimentalni trenutak u humanističkim znanostima, Naklada Breza, Zagreb, 2003, 21-91. 13. nedelja predavanje - Poststrukturalna i postmoderna antropologija 13. nedelja vežbe - Novo kritičko i etnografsko pisanje u 1980-im Clifford, James, Introduction: Partial Thruts, u J. Clifford, G. E. Marcus, eds., Writing Culture: The Poetics and Politics of Ethnography, University of California Press, 1986, 1-26.
Peter Pels and Lorraine Nencel, Introduction, Critique and Deconstruction of Anthropological Authority, u: L. Nencel and P. Pels, (eds.), Constructing Knowlegde: Authority and Critic in Social Science, 1-21.
Joke Schrijvers, Dialectics of a Dialogical Ideal: Studying Down, Studying Sideways and Studying Up, 163-179. 14. nedelja predavanje - Recepcija i kritike postmoderne antropologije Gelnerova i DŽarvijeva kritika. E. Gelner, Postmodernizam, razum i religija.
14. nedelja vežbe - Postmodernizam i posle njega Miloš Milenković, “Idealni etnograf”, u Istorija postmoderne antropologije. Teorija etnografije, str. 41-66. Srpski genealoški centar, Beograd, 2007.
Aleksandar Bošković, “Postmodernizam, antropologija i zdrav razum”, Sociologija XL, 2, str. 211-232. Beograd, 1998.
Miloš Milenković, “Posle postmoderne teorije etnografije”, str. 137-160 u: Istorija postmoderne antropologije. Posle postmodernizma, Srpski genealoški centar, Beograd, 2007. 15. nedelja predavanje - Savremene antropološke teorije Dominantne preokupacije: konstrukcija identiteta, kulturne razlike i značenja. Globalizacija i lokalni identiteti; multikulturalizam i studije kulture.
Kuper, Culture: The Anthropologists' Account (Culture, Difference, Identity), 226-247.
15. nedelja vežbe - Savremena antropologija – neke teme i pravci Henrietta L. Moore, Anthropological Theory at the Turn of the Century, u: H. L. Moore, (Ed.) Anthropological Theory Today, Cambridge: Polity Press 1999, 1-23.
Aleksandar Bošković, “Socio-kulturna antropologija danas”, Sociologija XLIV, 4, str. 329-342. Beograd, 2002.
Thomas Hylland Eriksen, “Rebuilding ship at sea: An anthropologist’s attempt to make sense of contemporary world history”, str. 1-19. Eric Wolf Lecture, 2008. [kopija teksta u biblioteci Odeljenja]
Literatura i izvori podataka: Opsta obavezna Literatura A. Bošković, Kratak uvod u antropologiju, Službeni glasnik, Beograd, 2010. Kliford Gerc. Posebno izdanje časopisa Kultura broj 118-119. Priredio Aleksandar Bošković. Beograd, 2007, str. 7-201. M. Mead, Spol i temperament u tri primitivna društva. Jesenski i Turk, Zagreb, 2004. Opsta dopunska Literatura A. Bošković, "Socio-kulturna antropologija danas", Sociologija, Vol. XLIV (2002), N° 4, Beograd, str. 329-342. A. Bošković, Mit, politika, ideologija. Institut društvenih nauka, Beograd, 2006. Asad, Talal, ed., Anthropology and the Colonial Encounter, Humanity Books, New York 1973. Barnard, A. History and Theory in Anthropology, Cambridge University Press, 2000. Bošković, Aleksandar, 1998. Postmodernizam, antropologija i zdrav razum. Sociologija
XL (2), str. 211-242. Daglas, M., Prirodni simboli: istraživanje o kosmologiji, Svetovi/Oktoih, Novi Sad /Podgorica 1994. Eriksen, T. H., F. Sivert Nielsen, A History of Anthropology, London, Sterling, Pluto Press 2001. G. E. Marcus i Michael M. J. Fischer, Antropologija kao kritika kulture: eksperimentalni trenutak u humanističkim znanostima, Naklada Breza, Zagreb, 2003, 21-223. Gerc, K., Tumačenje kultura I-II, Izdanje Bibl. XX vek i Čigoja štampa, Beograd 1998. Hayes, N. E., Tanya Hayes, eds., Claude Levi-Strauss: The Anthropologist as Hero, M.I.T. Press, Cambridge, Massachusetts, and London, England 1972. J. Clifford and G. E. Marcus, eds., Writing Culture: The Poetics and Politics of Ethnography, University of California Press, 1986. J. D. Moore, Uvod u antropologiju. Teorije i teoretičari kulture, Naklada Jesenski i Turk, Zagreb 2002: E. B. Leakok, 265-276; Levi-Strauss, 285-299; V. Turner, 303-314; C. Geertz, 317-329; M. Douglas, 331-347; J. Fernandez, 349-360; 363-368. Kuper, A., Culture: The Anthropologists’ Account, Cambridge, Mass., London, Harvard Universtity Press, 2001. Levi-Strauss, C., Tužni tropi, Zepter, Beograd 1999. Lič, E., Kultura i komunikacija, Prosveta, Bibl. XX vek, Beograd 1983. M. Ože, Prilog antropologiji savremenih svetova, Biblioteka XX vek, Beograd 2003. Marcus,G. E., M. J. Fischer, Antropologija kao kritika kulture: Eksperimentalni trenutak u humanističkim znanostima, Naklada Breza, Zagreb 2003. Milenković, M. Istorija postmoderne antropologije: Teorija etnografije, Beograd, Srpski genealoški centar: Etnološka biblioteka, 2007. Milenković, M., Istorija postmoderne antropologije: Posle postmodernizma. Beograd, Srpski genealoški centar: Etnoloska biblioteka, 2007. Miloš Milenković, “Idealni etnograf”, u Istorija postmoderne antropologije: Teorija etnografije, str. 41-66. Srpski genealoški centar, Beograd, 2007. Miloš Milenković, “Posle postmoderne teorije etnografije”, str. 137-160 u Istorija postmoderne antropologije: Posle postmodernizma, Srpski genealoški centar, Beograd, 2007. Moore, H. L., Anthropological Theory at the Turn of the Century, u: H. L. Moore, ed., Anthropological Theory Today, Cambridge: Polity Press 1999, pp. 1-23. Ortner, S. B. „Theory in Anthropology since the Sixties“, Comparative Studies in Society and History, Vol. 26, no 1.(Jan., 1984), pp. 126-166. Thomas Hylland Eriksen, “Rebuilding ship at sea: An anthropologist’s attempt to make sense of contemporary world history”. Eric Wolf Lecture, 2008. [kopija teksta u biblioteci Odeljenja] Todorov, C., Mi i drugi: Francuska misao o ljudskoj raznolikosti, Beograd, Biblioteka XX vek, 1994, 257-272, 339-349. Weiner, J., Psychoanalysis and Anthropology: On the Temporality of Analysis, u: H. L. Moore, ed., Anthropological Theory Today, 235-261. E. Gellner, Postmodernizam, razum i religija, Jesenski i Turk, Zagreb 2000. Žikić, B., Antropologija Edmunda Liča, Pos. Izdanja EI SANU, Beograd 1997. Kovač, S., Marsel Griol i naučna preispitivanja na kraju dvadesetog veka, Beograd: Muzej Afričke umetnosti, 2007. Milenković, M., Problem etnografski stvarnog: Polemika o Samoi u krizi etnografskog realizma, Beograd 2003, 88-150. |
