|
Kurs: Paleolit i mezolit Balkana (osn.) U okviru predmeta: Paleolit i mezolit Balkana Predavači dr Dušan Mihailović, redovni profesor izborni kurs Broj bodova: 4.00 Sadržaj kursa: Kurs se bavi kulturnim, ekonomskim i društvenim promenama u paleolitu i mezolitu Balkana. Posebna pažnja će biti posvećena kulturnim promenama i demografskim kretanjima u prelaznim periodima, a naročito na prelazu iz srednjeg u gornji paleolit. Mezolit Đerdapa će biti detaljno razmotren. Cilj izučavanja kursa: 1. Sticanje znanja o arheološkoj građi sa paleolitskih i mezolitskih nalazišta na Balkanu.
2. Upoznavanje sa glavnim temama i problemima u proučavanju rane praistorije Balkana.
3. Ovladavanje literaturom i tehnikom pisanja naučnog rada (seminarski rad).
Preduslovi za polaganje: Nema preduslova. Oblici nastave:
Predavanja, seminari. Plan kursa: 1. nedelja predavanje - Istorijat istraživanja i stanje istraženosti Dosadašnja istraživanja paleolita i mezolita na Balkanu biće predstavljena po periodima i geografskim regijama. 2. nedelja predavanje - Prirodni okviri, naselja i staništa u donjem paleolitu Klimatske i ekološke osobenosti Balkana u donjem i srednjem pleistocenu; distribucija nalazišta; elementi za rekonstrukciju sistema naseljavanja i načina snabdevanja resursima. 3. nedelja predavanje - Donjopaleolitske industrije Donjopaleolitske industrije na Balkanu; faktori koji su mogli da utiču na tehnološke promene i regionalnu diferencijaciju industrija. 4. nedelja predavanje - Tehnološke promene i populaciona kretanja na prelazu iz donjeg u srednji paleolit Demografski procesi u srednjem pleistocenu; Balkan, Anadolija i Bliski istok na prelazu iz donjeg u srednji paleolit 5. nedelja predavanje - Prirodni okviri, naselja i staništa u srednjem paleolitu Klimatske i ekološke osobenosti Balkana krajem srednjeg i početkom gornjeg pleistocena; distribucija nalazišta; elementi za rekonstrukciju sistema naseljavanja i načina snabdevanja resursima. 6. nedelja predavanje - Srednjopaleolitske industrije Tehnološke promene i regionalne razlike u srednjem paleolitu Balkana; razmatranje faktora koji su mogli da utiču na varijabilnost. 7. nedelja predavanje - Tehnološke promene i populaciona kretanja na prelazu iz srednjeg u gornji paleolit Pojava anatomski modernog čoveka i gornjeg paleolita na Balkanu; hipoteze o uzrocima izumiranja neandertalaca. 8. nedelja predavanje - Prirodni okviri, naselja i staništa u gornjem paleolitu Klimatske i ekološke osobenosti Balkana krajem gornjeg pleistocena; pregled nalazišta; sistem naseljavanja i način snabdevanja resursima. 9. nedelja predavanje - Gornjopaleolitske industrije Kulturna diferencijacija i regionalizacija gornjopaleolitskih industrija na Balkanu. 10. nedelja predavanje - Tehnološke promene i populaciona kretanja na prelazu iz paleolita u mezolit Povezanost klimatskih promena sa tehnološkim i ekonomskim promenama na prelazu iz pleistocena u holocen. 11. nedelja predavanje - Prirodni okviri, naselja i staništa u mezolitu Klimatske i ekološke promene na Balkanu u ranom holocenu; distribucija nalazišta; sistem naseljavanja i način snabdevanja resursima. 12. nedelja predavanje - Mezolitske industrije Tehnološke promene i regionalna diferencijacija industrija u mezolitu Balkana. 13. nedelja predavanje - Mezolit Đerdapa Opšti osvrt na mezolit Đerdapa i kulturu Lepenskog vira. 14. nedelja seminar - Glavni problemi u proučavanju paleolita i mezolita na Balkanu Diskusija o otvorenim pitanjima u proučavanju paleolita i mezolita na Balkanu. 15. nedelja predavanje - Ispit
Literatura i izvori podataka: Opsta obavezna Literatura Đ. Basler (ed.), 1979. Praistorija jugoslavenskih zemalja, Tom I – Paleolitsko i mezolitsko doba, Akademija nauka Bosne i Hercegovine, Centar za balkanološka istraživanja, Sarajevo. Bailey, G., P. Spikins (eds.)2008, Mesolithic Europe, Cambridge University Press, Cambridge. Karavanić, I., Smith, F. 1998, The Middle/Upper Paleolithic interface and the relationship of Neanderthals and early modern humans in the Hrvatsko Zagorje,Croatia. Journal of Human Evolution 34,223-48 Komšo, D. 2006. Mezolitik u Hrvatskoj, Opuscula Archaeologica 30, 55-92. Mihailović, D. 2009. Upper Palaeolithic and Mesolithic chipped stone industries from Crvena stijena. Filozofski fakultet, Faculty of Philosophy, Center for Archaeological Research, Belgrade Mihailović, D., Mihailović, B., Lopičić, M. 2011. The Palaeolithic in Northern Serbia. In The Prehistory of Banat I – The Palaeolithic and Mesolithic, Bucharest, 77-101. Mihailović, D., Mihailović, B., Milošević, S. & Lopičić, M. 2011. Tehnološka varijabilnost u ranom srednjem paleolitu centralnog Balkana. Glasnik Srpskog arheološkog društva, 25, 7–23. Radovanović, I. 1996. The Iron Gates Mesolithic, International Monographs in Prehistory, Ann Arbor – Michigan. Tourloukis, E. 2010. The Early and Middle Pleistocene Archaeological Record of Greece – current status and future prospects. Leiden: Leiden University Press. Tsanova, T. 2008. Les débuts du Paléolithique supérieur dans l’Est des Balkans. BAR International Series 1752. Oxford: Archaeopress. G. Bailey, P. Spikins (eds.), Mesolithic Europe, Cambridge University Press, Cambridge, 2008. Opsta dopunska Literatura Bailey, G., P. Spikins (eds.)2008, Mesolithic Europe, Cambridge University Press, Cambridge. F. Djindjian, J. K. Kozlowski, M. Otte 1999. Le Paléolithique superieur en Europe, Armand Colin, Paris Gamble, C. 1999. The Palaeolithic Societies of Europe, Cambridge University Press, Cambridge |
