|
Kurs: Arheologija lovačkosakupljačkih zajednica (master) U okviru predmeta: Arheologija lovačkosakupljačkih zajednica Predavači dr Dušan Mihailović, redovni profesor izborni kurs Broj bodova: 6.00 Sadržaj kursa: Kurs se nadovezuje na materiju izloženu na kursu „Naseljavanje i ekonomija u paleolitu i mezolitu“ (osnovne studije – izborni kurs). Osobenost lovačkosakupljačih zajednica se ogleda u kulturi, ekonomiji i društvu, ali i u velikom uticaju faktora sredine na način života i kulturni razvoj, pogotovo kada je reč o najranijim praistorijskim periodima. Na predavanjima i seminarima pažnja će biti posvećena teorijskim i metodološkim pretpostavkama vezanim za: a) rekonstrukciju paleoekoloških i paleogeografskih karakteristika istraživanih područja, b) sagledavanje aktivnosti lovaca i sakupljača na užem i širem regionalnom nivou i v) utvrđivanje različitih oblika društvene i kulturne integracije.
Cilj izučavanja kursa: Upoznavanje studenata sa teorijskim i metodološkim principima proučavanja arheološke građe koja svedoče o materijalnoj kulturi i načinu života lovačkosakupljačkih zajedica. Preduslovi za polaganje: Pohađanje obaveznog kursa „Rana praistorija Evrope“.
Oblici nastave:
Predavanja, seminari. Plan kursa: 1. nedelja predavanje - Istorijat istraživanja Uvod u istraživanje lovačkosakupljačkih zajednica; istorijat arheoloških interpretacija od 60-ih godina 20. veka do danas. 2. nedelja predavanje - Teorijski i metodološki okviri Procesni pristup i teorija srednjeg opsega 3. nedelja predavanje - Etnoarheološka proučavanja Predmet i cilj etnoarheoloških istraživanja lovačkosakupljačkih zajednica u različitim delovima sveta; primenjivost u arheološkoj interpretaciji. 4. nedelja predavanje - Arheološki kontekst: tafonomija ostataka Faktori depozicije i postdepozicioni procesi; delovanje antropogenih i biogenih faktora; tafonomska analiza. 5. nedelja predavanje - Paleogeografska i paleoekološka proučavanja Elementi za rekonstrukciju paleogeografskih i paleoekoloških prilika u istraživanim oblastima. Primer: južni Epir nakon maksimuma poslednjeg glacijala.
6. nedelja predavanje - Paleodemografija Elementi za rekonstrukciju veličine grupe; demografski procesi u ranoj praistoriji. 7. nedelja predavanje - Sredina, resursi i ishrana Optimalni kapacitet biomase; distribucija i sezonalnost resursa. 8. nedelja predavanje - Mobilnost, sezonalnost i teritorija Arheološki kriterijumi za definisanje mobilnosti, sezonalnosti i teritorijalnosti; etnografska građa i etnoarheološke paralele. 9. nedelja predavanje - Prostorna analiza naselja i staništa Osnovni principi prostorne analize na makro, mezo i mikro planu; statističke tehnike; arheozoološke analize; spajanje artefakata; definisanje zona aktivnosti i utvrđivanje prirode naseljavanja; prirodni zakloni kao ljudska staništa. 10. nedelja predavanje - Sistemi verovanja; religijska praksa Kriterijumi za arheološko prepoznavanje šamanizma i totemizma; svedočanstva o kultu i ritualima. 11. nedelja predavanje - Kulturna i društvena integracija Faktori kulturne i društvene integracije; primeri: gornji paleolit frankokantabrijske oblasti, gornji paleolit srednje i istočne Evrope, epipaleolit Bliskog istoka, mezolit Đerdapa. 12. nedelja seminar - Prezentacija rada na zadatu temu. Materija iz prvog dela kursa, zaključno sa 9. predavanjem. 13. nedelja predavanje - Prezentacija rada na zadatu temu Prezentacija rada koji se odnosi na materiju iz drugog dela kursa, zaključno sa 11. predavanjem. 14. nedelja predavanje - Priprema za ispit - 15. nedelja predavanje - Ispit -
Literatura i izvori podataka: Opsta obavezna Literatura 11. L. Binford 2001, Constructing Frames of Reference, University of California Press, Berkeley A. Barnard (ed.) 2004, Hunter-Gatherers in History Archaeology and Athropology, Berg, Oxford-New York C. S. Gamble, W. A. Boismier (eds.) 1991. Etnoarchaeological Approach to Mobile Campsites, International Monographs in Prehistory, Etnoarchaeological Series 1, Ann Arbor – Michigan L. Binford 1983 In Pursuit of the Past – Decoding the archaeological record, Thames and Hudson, New York 1983. (Poglavlja 6 i 7, str. 109-143, 144-192) T. D. Price, J. A. Brown (eds.) 1985, Prehistoric Hunter-Gatherers – The Emergence of Cultural Complexity, Academic Press, Orlando |
