|
Kurs: Žena u Vizantiji (od 7. do 15. veka) (osn.) U okviru predmeta: Žena u Vizantiji (od 7. do 15. veka) Predavači dr Vlada Stanković, redovni profesor dr Larisa Vilimonović, naučni saradnik izborni kurs Broj bodova: 6.00 Sadržaj kursa: Žena je u vizantijskoj istoriji zauzimala uglavnom uobičajene pozicije, karakteristične za tradicionalna društva. NJihova uloga, i najveći deo životnog puta, ostajali su najčešće duboko skriveni ispod površine istorijskih događaja koji su privlačili najveću pažnju i ostajali zapisani u istorijskim izvorima. Naše poimanje vizantijske žene i njenog položaja biće predočeno kroz posredne podatke istorijskih izvora i kroz specifične izvore u kojima je pozicija žene bila od većeg značaj od uobičajenog. Pažnja će biti usmerena podjednako na političku ulogu koje su mnoge istaknute Vizantinke imale, koliko i na stavove muškaraca o položaju žena i na pokušaj rekonstrukcije stvarnog života različitih slojeva vizantijskih žena. Cilj izučavanja kursa: Cilj predmeta je razumevanje društveno-političkog položaja i uloge žene u državi i društvu koji se smatraju dominantno muškim. Različite životne situacije i društvene okolnosti posvedočiće o neodrživosti klišea i šablonskog shvatanja vizantijske žene. App.preduslovi_za_polaganje: Upisana četvrta godina na Odeljenju za istoriju, ili određena godina na drugim studijskim grupama koje imaju ovaj predmet. Za studente odeljenja za istoriju uslov je da su dati svi ispiti sa 2. godine. Oblici nastave:
Nastava će imati oblik seminara sa aktivnim učešćem studenata. Predavanja će biti ograničena na predstavljanje i tumačenje podataka izvora i najnovije metodologije. Plan kursa: 1. nedelja predavanje - Uvod u problematiku - vizantijska žena Uvod u problematiku - vizantijska žena u savremenoj istoriografiji 2. nedelja predavanje - Vizantijska žena u vizantijskim izvorima - 1 Vizantijska žena u vizantijskim izvorima - 1. Pregled načina spomena žene u vizantijskim izvorima, u vremenu od 7. do 13. veka 3. nedelja predavanje - Vizantijska žena u vizantijskim izvorima - 2 Vizantijska žena u vizantijskim izvorima - 2. Pregled načina na koji se spominje žena u vizantijskim izvorima pozbog perioda, 13.-15. veka. 4. nedelja predavanje - Istraživanja žene u savremenoj vizantologiji Istraživanja žene u savremenoj vizantologiji je u poslednjih desetak godina doživelo veliki procvat. Na predavanju će biti predočeni rezultati, metodologija i istraživanja "vizantijskog feminizma" u istoriografiji 5. nedelja seminar - Izvori o vizantijskoj ženi - 1 Izvori o vizantijskoj ženi - 1. Izvori i način predstavljanja političke uloge žene u izvorima srednjevizantijskog perioda (7-12. v). 6. nedelja seminar - Izvori o vizantijskoj ženi - 2 Izvori o vizantijskoj ženi - 2. Izvori i način predstavljanja političke uloge žene u izvorima poznovizantijskog perioda (12-15. v). 7. nedelja seminar - Izvori o vizantijskoj ženi - 3 Izvori o vizantijskoj ženi - 3. Društveni položaj žene: povelje, pečati, epigrami 8. nedelja seminar - Izvori o vizantijskoj ženi - 4 Izvori o vizantijskoj ženi - 4. Uloga i karakter žene po vizantijskim izvorima 9. nedelja predavanje - Uloga vizantijske žene 1: majka Uloga vizantijske žene 1: majka. Položaj majke u vizantijksom društvu, njena uloga u porodici, braku, javnom i privatnom životu 10. nedelja predavanje - Uloga vizantijske žene - aristokratkinje i pokroviteljke Uloga vizantijske žene - aristokratkinje i pokroviteljke. Moćne Vizantinke kao pokroviteljke umetnosti, književnosti, zadužbinarke i posednice. 11. nedelja seminar - Vizantinka kao majka Tumačenje posmrtne besede svojoj majci vizantijskog intelektualca, istoričara i političara Mihaila Psela, kao obrazac sa shvatanje vizantijskog odnosa prema majci 12. nedelja seminar - Između straha i prezira - Vizantinka u vizantijskoj retorici 1 Između straha i prezira - Vizantinka u vizantijskoj retorici 1. Vizantinci su istovremeno zazirali od javne uloge žene u porodici i društvu, koristeći svoj pol kao zaštitu od uticaja i moći žena. Pojedini pesnici, retori i učenjaci saopštavali su svoj stav o ženama u sitnim sastavima ili uzgrednim opaskama koje će se pbrađivati na času. 13. nedelja seminar - Između straha i prezira - Vizantinka u vizantijskoj retorici 2 Između straha i prezira - Vizantinka u vizantijskoj retorici 2. Poigravanje imidžom moćne žene: satirična poema Teodora Prodroma i njegove muke sa svojom ženom. 14. nedelja predavanje - Žena: između Eve i Bogorodice Žena: između Eve i Bogorodice. Slika žene je u Vizantiji, kao i u svim srednjovekovnim i tradicionalnim društvima lavirala između izrazito negativne slike bludnice i predstave Bogorodice Marije koja je rodila Spasitelja. Ta dvojnost je ostala jedna od osnovnih karakteristika vizantijskog stava o ženi. 15. nedelja predavanje - Vizantijska žena: stvarnost i ideal Pregled vizantijskih stavova o ženi i zaključci o ulozi, privatnoj i javnoj vizantijske žene.
Literatura i izvori podataka: Opsta obavezna Literatura A. Laiou, The Role of Women in Byzantine Society, JOeB 31/1 (233-259) M. Alexiou, Ploys of Performance: Games and Play in the Ptochoprodromic Poems, DOP 53 (1999) 91-109. V. Stanković, Komnini u Carigradu (1057-1185). Evolucija jedne vladarske porodice, Beograd 2006. |
