Ethnology of Balkan societies

Pre-requisites: Students must have completed the registration requirement for the appropriate year of study.

Course objectives: Adoption of information about social components, processes, institutions, forms of behavior, values, norms and identities that are, within different time periods, present in Balkan society.

Course description: Theoretical approaches comprise lecturing based on the analysis of paintings, plays, myths and narratives with which to construct supposed otherness of the Balkans in relation to Europe. The analysis includes different types of European discourse on characteristics of regional and local variations on balkanism and orientalism, with which an internal symbolic hierarchy between the Balkan nations and states is established. Imaginary and narrative-orientated approaches are then compared with approaches that aim to determine the Balkans "Memorials" noticeable in the various fields: geography, heritage, traditions, civilizations, mentalities and historical processes. Practical knowledge through student workshop covers the major social institutions in the region of the Balkan Peninsula, developed through constant interaction of local rural communities and regional or global political and economic orders.

Learning Outcomes: The ability of identifying and resolving scientific problems. Willingness to place scientific problems in an interdisciplinary framework. Process-orientation, sense of interconnectivity and regional cultures and civilizations. Tolerance toward others.

Literature/Reading:

• Novaković, Stojan. (1965) Selo. Beograd: Srpska književna zadruga. 88-173.
• Filipović, Milenko (1991) Čovek među ljudima. Beograd : Srpska književna zadruga. 3-17.
• Vuletić Aleksandra (2002) Porodica u Srbiji sredinom XIX veka,Beograd:Istorijski institut, JP Službeni glasnik,.29-102 i 129-139.
• Milićević Jovan (1980) Hajduci uoči prvog srpskog ustanka. Istorijski glasnik 1-2. 79-86.
• Pantelić, Nikola (2019) Hajdučija u Srbiji. Beograd: Službeni glasnik. 55-111.
• Nedeljković, Saša. (2006) Organizovani kriminalitet kao višeznačna potkultura: hajdučija između građanske i nacionalne ideologije, i između narodne i nacionalne kulture. Glasnik Etnografskog muzeja. 70. 235-269.
• Ers, Žak (2019) Rađanje kapitalizma u srednjem veku. Menjači, zelenaši i veliki finansijeri.Sremski Karlovci Novi Sad: Izdavačka knjižarnica Zorana Stojanovića. 81-84; 114-124 i 144-157.
• Antonić, Olga (1976) Zelenaštvo u okrugu Šabačkom u drugoj polovini XIX veka, Godišnjak istorijskog Arhiva; 13. 286-287, 299 i 302.
• Jovanović, Slobodan (1923 Druga vlada Miloša i Mihaila (1858-1868). Beograd: Izdvačka knjižara Gece Kona. 68-75 i 183-184.
• Mimica, Aljoša i Bogdanović, Marija (prir.) (2007) Sociološki rečnik. Beograd: Zavod za udžbenike. S.V. čaršija, palanka. grad
• Miljković-Katić Bojana (2002) Struktura gradskog stanovništva Srbije sredinom XIX veka. Beograd: Istorijski institut i JP "Službeni glasnik".85-189.
• Petrović, Ljubomir (2008) Jugoslovensko društvo između dva svetska rata, Istorija XX veka, 2. 23-44.
• Rot, Klaus. (2000) Slike u glavama. Ogledi o narodnoj kulturi u jugoistočnoj Evropi. XX vek, Beograd. 214-238.
• Lazić, Mladen (2011) Čekajući kapitalizam. Beograd: Službeni glasnik.62-80; 99-127 i 161-170
• Mrkšić, Danilo (1986) Podela rada i stratifikacija jugoslovenskog društva, Revija za sociologiju. 16 (1-4). 3-17.
• Antonijević Dragana (2013) Stranac ovde stranac tamo. Beograd:Odeljenje za etnologiju i sntropologiju Filozofski fakultet i SGC. 53-81.
• Kovačević, Ivan (1985) Socijalno-emfatička funkcija monumentalnih grobnica. Etnološke svekse. 6. 81-87.
• Kovačević, Ivan (2012), Tranzicione legende i panike. Beograd: Odeljenje za etnologiju i antropologiju Filozofskog fakulteta i SGC. 81-100.
• Duda, Igor (2005) U potrazi za blagostanjem. O povijesti dokolice i potrošačkog društva u Hrbatskoj 1950-ih i 1960-ih. Zagreb: Srednja Europa. 57-71.
• Duda, Igor (2005) Pronađeno blagostanje. Svakodnevni život i potrošačka kulutra u Hrvatskoj 1970-ih i 1980-ih. Zagreb: Srednja Europa. 17-83.
• Malešević, Miroslava (2012) Iskušenja socijalističkog raja – refleksije konzumerističkog društva u jugoslovenskom filmu 60-ih godina XX veka, Glasnik Etnografskog instituta 60(2). 107-121.
• Novaković, Nada (2006) Nastanak nove preduzetničke elite u Srbiji, Srpska politička misao 16(1-2) 129-152.
• Kovačević, Ivan (2007) Antropologija tranzicije. Tranzicione legende i panike. Beograd: Odeljenje za etnologiju i antropologiju Filozofskog fakulteta i SGC. 11-50.
• Matić, Miloš (2007) Privatno preduzetništvo u Savremenoj Srbiji. Antropologija. 3. 86-96.
• Žikić, Bojan (2007) Ljudi (koji nisu sasvim) kao mi. Kulturna konceptualizacija pojma privatnik u Srbiji. U: Ribić, Vladimir (ur.). Antropologija postsocijalizma Beograd: SGC i Odeljenje za etnologiju i antropologiju Filozofskog fakulteta. 52-74.
• Erdei, Ildiko. (2005) Bogatstvo u tranziciji - konceptualizacija bogatstva na primeru dva knjaževačka preduzetnika. U: Kovač, Senka (ur.). Problemi kulturnog identiteta stanovništva savremene Srbije. Beograd: Filozofski fakultet Odeljenje za etnologiju i antropologiju. 205-228.
• Vučinić-Nešković, Vesna (2010) Intercultural experiences of Hauzmajsor : a case study on repatriate entrepreneurship in Serbia. Ethnologia Balkanica : journal of Balkan ethnology, 2010, vol. 14. 265-292.
• Naumović, Slobodan. (2006) On the heaviness of feathers, or what has culture got to do with the failure to establish an organic poultry production business in contemporary Serbia?. Etnoantropološki problemi : časopis, 1(1) 103-124.
• Kovačević, Ivan 2007) Sremski berberin u vremenima promena. Etnoantropološki problemi : časopis, 2(1) 11-28.
• Zarić, Miloš (2019) Preduzetništvo i tranzicija u Srbiji u ogledalu medija. Antropologija 19(1) 169-198.
• Stavrianos, Lefte S. (2005) Balkan posle 1453. godine, Beograd: Equilibrium. 3-17, 81-93, 94-111.
• Barkan. O.L. (1950) Čifluk, Godišnjak Istorijskog društva BiH, II.
• Sućeska, Avdo (1965) O postanku čifluka u našim zemljama, Glasnik Društva istoričara BiH. XVI.
• Nedeljković, Branislav (1936), Istorija baštinske svojine u Novoj Srbiji od kraja 18. veka do 1931. Beograd.
• Đurđev, Branislav (1954) Iz istorije Crne Gore, brdskih i malisorskih plemena. Radovi Naučnog društva BiH. 2.
• Božić, Ivan (1970) Doba Balšića, Zeta u Despotovini, Vladavina Crnojevića. Istorija Crne Gore, Knj.2. Tom.2.
• Đurđev, Branislav (1963) Teritorijalizacija katunske organizacije do karaja XV veka u Simpozijum o srednjevokovnom katunu. Sarajevo: Naučno društvo SR Bosne i Hercegovine. 143-170.
• Vukosavljević, Sreten, Organizacija dinarskih plemena. Beograd: SANU.
• Milosavljević, Olivera (2009) Hajdučija u čačanskom okrugu sredinom 19. veka. Zbornik radova Narodnog Muzeja Čačak. XXXIX. 117-148.
• Ljušić, Radoš (1985) Hajdučija u užičkom kraju u vreme prve vlade Kneza Miloša i Kneza Mihaila. Užički zbornik. 14. 73-111.
• Mišković, Nataša (2010) Bazari i bulevari. Svet života u Beogradu 19. veka. Beograd: Muzej garda Beograda. 159-220 i 291-356.
• Šljukić, Srđan (2011) Seljaštvo između ideologije i teorije. Kultura polisa, god. VIII br.15. 319-334.
• Arsić, Milojko (2016) Dugoročne posledice ekonomskog sloma privrede Srbije tokom 90-ih godina 20-og veka Ekonomske ideje i praksa 22. 23-41.
• Nikolić, Goran i Petrović, Predrag (2019) Poluskriveni Ekonomski fenomeni. Beograd: Arhipelag. 17-38. i 47-64.
• Miladinović, Slobodan (2014) Deklasirani ili na margini društvene strukture Sociloški pregled 48(1) 47-68.
• Jovanović, Vladimir (2017) Sjaj i beda varoškog života: marginalne skupine i drzavna reakcija u Srbiji 19. veka. Beograd: Službani glasnik. 23-134.
• Pavićević, Olivera i Simeunović-Patić, Biljana (2005) Srbija i (anti)heroji, Socilogija 47(2). 164-182,